Động cơ điện có thể bị cháy khi nào? Nguyên nhân gây cháy

Động cơ điện đóng vai trò quan trọng với ứng dụng khác nhau, từ sản xuất đến vận chuyển. Tuy nhiên, bạn muốn đảm bảo hiệu suất và an toàn của hệ thống điện cần hiểu rõ nguy cơ và tình trạng mà động cơ điện có thể bị cháy. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về những điều kiện và nguyên nhân động cơ điện có thể bị cháy khi nào, đồng thời tìm hiểu cách để ngăn chặn rủi ro này một cách hiệu quả.

Những nguyên nhân gây ra động cơ điện có thể bị cháy khi nào?

Động cơ điện hay còn gọi là motor điện bao gồm các loại bao gồm: motor điện 1 pha, motor điện 3 pha, motor điện 1 chiều hoặc xoay chiều, motor điện roto lồng sóc hoặc dây quấn, motor điện vạn năng, v.v. Dù ở dạng nào, chúng đều đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn động lực cơ học cho các thiết bị hoạt động một cách hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, động cơ điện cũng đối mặt với thách thức khi hoạt động trong điều kiện không thuận lợi, có thể dẫn đến giảm tuổi thọ. Nguyên nhân chính gây cháy động cơ điện thường xuất phát từ quá nhiệt hoặc các vấn đề phóng điện. Việc hiểu rõ về những nguyên nhân này sẽ giúp người sử dụng duy trì và bảo quản động cơ điện một cách hiệu quả.

Động cơ điện bị quá tải

Động cơ điện có thể đối mặt với tình trạng cháy khi nào? Nguyên nhân chủ yếu là do sử dụng không đúng công suất. Điều này làm động cơ bị quá tải, làm cho nó không thể chịu đựng được lực tải mạnh mẽ, gây kẹt cứng và dẫn đến việc cháy đen các lớp cách điện, thậm chí là nóng chảy, gây ra tình trạng chập cháy. Tình trạng quá tải thường xuyên xảy ra khi động cơ phải xử lý lực tải lớn hơn so với khả năng thực tế của nó. 

Cháy động cơ điện do tình trạng quá tải

Ngoài ra, còn một số trường hợp hiếm khi xảy ra, như đầu vào điện 380V yếu hoặc dây dẫn điện từ nguồn đến động cơ điện quá nhỏ so với yêu cầu, dẫn đến lượng điện không đủ để động cơ hoạt động ở công suất đầy đủ.

Động cơ điện bị cháy do mòn các chi tiết gây ma sát

Motor điện có thể gặp vấn đề khi các gối trục bị hỏng, gây nóng do vòng bi và ổ trượt không đủ mỡ, dầu nhớt hoặc sử dụng loại mỡ không đảm bảo độ bôi trơn. Thiếu mỡ, dầu hoặc loại mỡ không đáp ứng đủ yêu cầu bôi trơn là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.

Hơn nữa, cháy động cơ điện cũng có thể xuất phát từ quá trình mài mòn, làm cho các bề mặt ma sát mất đi độ trơn, tăng khe hở giữa chúng và tạo ra cọ sát không mong muốn giữa stato và roto. Điều này dẫn đến việc hình thành các vết xước, làm tăng nguy cơ cháy trong động cơ điện.

Motor điện bị hỏng do làm việc trong môi trường quá nóng

Nhiệt độ môi trường làm việc vượt quá mức cho phép có thể làm động cơ điện bị hỏng. Sự gia tăng nhiệt độ khiến cho motor điện trở nên nóng, chạy chậm và có nguy cơ cháy do quá tải. Ngoài ra, motor điện có thể gặp phải các lỗi về cơ, vòng bi bị kẹt, thiếu quạt tản nhiệt hoặc cánh quạt tản nhiệt bị gãy.

Do đó, cánh quạt tản nhiệt đóng vai trò quan trọng. Cánh quạt motor cần có nhiều lá, tạo ra lưu lượng không khí đủ để làm mát motor. Chất liệu làm từ nhựa chất lượng cao giúp chúng không bị oxi hóa và giữ cho cánh quạt không bị gãy vỡ, đảm bảo động cơ luôn được mát và hoạt động hiệu quả trong thời gian dài.

Motor điện bị cháy do quá dòng và điện áp không ổn định

Dòng điện áp vượt quá mức cao hoặc thấp sẽ làm dòng điện tăng cao tạo điều kiện cho hiện tượng quá dòng xảy ra và có thể dẫn đến tình trạng cháy.

Motor điện bị cháy do tình trạng quá dòng và điện áp không ổn định

Động cơ điện bị cháy do quấn dây động cơ

Dây quấn của động cơ điện có thể bị cháy do cách điện không đạt chất lượng, dây chất lượng kém hoặc có thể do quấn thiếu dây dẫn, làm cho động cơ không đủ công suất và dẫn đến tình trạng cháy.

Động cơ điện bị cháy do thường xuyên bị quá tải

Các động cơ có thể bị quá tải nhưng chỉ trong khoảng từ 15-30% mà không cần phải ngắt kết nối. Các thành phần bảo vệ như cầu chì, rơ le nhiệt và rơ le quá dòng thường được thiết lập để giải quyết vấn đề bị quá tải này. Nếu những thành phần này không hoạt động đúng cách khi quá tải hoặc vượt quá giới hạn được đặt ra, động cơ có thể trở nên quá nóng gây cháy động cơ.

Cháy động cơ điện do bị mất pha

Động cơ điện có thể bị cháy do liên kết không ổn định giữa ba dây điện nguồn và phần đấu điện của động cơ, khi một hoặc nhiều pha bị mất ổn định do dòng điện không đồng đều chảy qua động cơ điện.

Motor bị chạm phần vỏ

Motor điện bị chạm vỏ thường do cách điện giữa cuộn dây và lõi thép bị đánh thủng, khiến cho dòng điện chạy qua và gây chập cháy, sau đó quấn lại bộ dây khác.

Động cơ bị cháy ở chỗ bị nổ dây

Motor điện bị nổ và nám đen tại các vị trí xung quanh thường do sự xâm nhập của bụi bặm, hơi nước hoặc hóa chất thấm vào chất cách điện, tạo điều kiện cho hiện tượng phóng điện tại một số điểm, gây ra tình trạng cháy động cơ. Ngoài ra, nguyên nhân khác có thể là do độ cách điện của dây đồng quá thấp khi bị rung động, khiến cho điện áp tăng giảm đột ngột và dẫn đến nguy cơ ngắn mạch trong cuộn dây.

Cách để kiểm tra và khắc phục động cơ điện bị cháy

Cách để kiểm tra động cơ điện

Trong trường hợp động cơ điện gặp sự cố cháy, người thực hiện bảo trì và sửa chữa cần phải có kiến thức và kinh nghiệm về điện để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình thực hiện.

Nếu động cơ đã cháy, người bảo trì cần ngay lập tức ngắt nguồn điện và tuyệt đối không thử nghiệm hoặc khôi phục nguồn điện. Việc xác định nguyên nhân chính và sửa chữa các vấn đề liên quan phải được thực hiện trước khi khôi phục lại nguồn điện.

Cách để kiểm tra động cơ điện trong tình trạng bị cháy

Quá trình kiểm tra động cơ điện bị cháy có thể thực hiện theo các bước cơ bản sau:

• Bước 1: Xác định nguyên nhân bằng cách kiểm tra các thiết bị, máy móc và nguồn điện kết nối, chẳng hạn như bộ điều khiển, thiết bị đo lường, dây cáp điện và đường dây điện.

• Bước 2: Kiểm tra từng bộ phận bằng cách kiểm tra các đầu nối điện vào động cơ, kiểm tra các bộ phận như bạc đạn, ổ đỡ, cánh quạt để xác định xem chúng có ảnh hưởng hay bị hỏng không.

• Bước 3: Đánh giá lại thiết bị sau sự cố, kiểm tra kỹ lưỡng để đảm bảo rằng việc thay thế hoặc sửa chữa là cần thiết.

Cách để khắc phục và sửa chữa động cơ điện

Để khắc phục và sửa chữa động cơ điện bị cháy, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Ngắt nguồn điện: Ngay từ đầu, hãy ngắt nguồn điện và đảm bảo rằng không có dòng điện nào chạy qua động cơ.

• Khảo sát và đánh giá mức độ hư hỏng: Thực hiện việc kiểm tra để xác định phạm vi của sự cố bao gồm kiểm tra các bộ phận bên trong động cơ như cuộn dây, bạc đạn, ổ đỡ, rotor, stator, v.v.

• Thay thế bộ phận hư hỏng của động cơ: Sau khi xác định được các bộ phận bị hỏng, chúng cần được thay thế hoặc sửa chữa, có thể \thay mới hoặc sử dụng các công nghệ sửa chữa phù hợp.

• Lắp ráp lại động cơ: Hoàn thành các bước trước, bạn cần lắp ráp lại động cơ để đảm bảo rằng động cơ hoạt động đúng cách, an toàn và như mới.

Các biện pháp để phòng tránh

Để ngăn chặn tình trạng cháy động cơ điện do quá tải, cần thực hiện những biện pháp sau:

• Biện pháp an toàn: Bao gồm việc thiết kế và lắp đặt hệ thống điện an toàn để đảm bảo môi trường làm việc được bảo vệ.

• Bảo đảm hoạt động trong giới hạn: Đảm bảo rằng các thiết bị điện hoạt động trong phạm vi an toàn của chúng, tránh tình trạng quá tải.

• Bảo trì định kỳ: Thực hiện bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động mạnh mẽ và ổn định.

• Sử dụng thiết bị bảo vệ: Sử dụng các thiết bị bảo vệ chống quá tải và giảm nhiễu điện từ để bảo vệ động cơ.

• Sử dụng bộ điều khiển điện tử: Sử dụng bộ điều khiển điện tử để đảm bảo điện áp đến động cơ được kiểm soát chính xác.

• Tránh rò rỉ nhiên liệu: Đảm bảo không có sự rò rỉ nhiên liệu trong quá trình vận hành và làm việc của động cơ.

Động cơ điện có thể bị cháy khi nào? Đây là một vấn đề quan trọng đòi hỏi sự chú ý và bảo dưỡng định kỳ. Việc hiểu rõ nguyên nhân và thực hiện các biện pháp an toàn, bảo trì là quan trọng để tránh tình trạng cháy không mong muốn và đảm bảo hiệu suất ổn định của hệ thống điện.